Almanya’dan askeri harcamalar için rekor bütçe hamlesi

Yücel Özdemir
yozdemir@evrensel.net

Köln — Almanya’da 23 Şubat’ta yapılan erken genel seçimlerinden birinci çıkan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU/CSU) partileri zaman geçirmeden, tek seçenek olan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile koalisyon görüşmelerine başladı ve ilk önemli uzlaşmayı salı günü kamuoyuna ilan ettiler. Angela Merkel’in başbakanlığında kurulan CDU/CSU-SPD hükümetinin Anayasada yaptığı değişiklikle getirilen “borç freni”nin aynı ortaklar tarafından kaldırılmasında uzlaşmaya varıldı. Erken genel seçimlerden önce işbaşında olan “trafik lambası koalisyonu” da görünürde “borç freni” tartışması nedeniyle dağılmıştı.

Eski parlamentoya yeni görev

Anlaşmanın hayat bulması için mecliste üçte iki çoğunluğu gerektiren bir anayasa değişikliği yapılmalı. Ancak seçimlerden birinci çıkan CDU/CSU ile üçüncü çıkan SPD’nin 630 sandalyeli mecliste toplam 328 milletvekili bulunuyor. Üçte iki çoğunluk olan 420 sayısını bulması için 85 sandalyeye sahip Yeşillerin destek vermesi de yetmiyor. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisinin 152, Sol Partinin 64 milletvekili bulunuyor. Bu iki partinin hükümete destek vermesi beklenmediği için, halen görevde olan eski meclis toplantıya çağrılarak değişikliğin yapılması planlanıyor. Eski mecliste CDU/CSU, SPD, Yeşiller ve baraj altında kalan FDP’nin oyu “borç freni”nin Anayasa’dan çıkarılmasına yetiyor.

Yeni meclis en geç 25 Mart’ta göreve başlayacak. Bu nedenle özel oturumların en geç 13 ve 17 Mart’ta yapılması söz konusu. Eski meclis bu tarihe kadar yasa çıkarma hakkına sahip. Yeni hükümetin yapacaklarının kararının eski meclis tarafından alınmasının ülkede uzun tartışmalara yol açması bekleniyor.

Asıl maksat askeri harcamaları arttırmak

Anayasa değişikliğinin asıl nedeni askeri harcamalar için en az 400 milyar avroluk özel bir fon kurmak. Özellikle ABD’nin Ukrayna’ya daha fazla askeri yardımda bulunmayacağını, güvenlik garantisi vermeyeceğini açıklaması, Almanya’daki silahlanma tartışmalarını yoğunlaştırdı.

Müstakbel Başbakan Friedrich Merz, SPD yöneticileriyle birlikte düzenlediği basın toplantısında “Ülkemiz ve ittifak savunması için mali kaynakların artık önemli ölçüde genişletilmesi gerektiğini biliyoruz” dedi. CSU Genel Başkanı ve Bavyera Başbakanı Markus Söder ise Alman ordusunun ihtiyaçlarını sıralayarak devasa bütçenin ayrılmasını meşrulaştırmaya çalıştı: “100 bin insansız hava aracı, 800 yeni tank, 2 bin Patriot füzesi ve 1000 Taurus seyir füzesi.”

Partiler arasında varılan anlaşmanın bir diğer önemli ayrıntısı ise askeri harcamalar için bir üst sınırın olmamasının öngörülmesi. Buna göre gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde birinin üzerindeki savunma harcamaları borç freninin kısıtlamalarından muaf tutulacak. Bu şu anda 45 milyar avronun üzerindeki tüm harcamaları kapsıyor.

NATO’nun belirlediği yüzde 2 şartını yerine getiren ülkeler arasında yer alan Almanya, önümüzdeki dönem için telaffuz edilen yüzde 3.5 şartı için de zemin hazırlamak niyetinde.

Altyapı için 500 milyar avro

Altyapının geliştirilmesi için 500 milyar avroluk bir fonun kurulması da aynı pakette yer alıyor. Bu fondan 10 yıl boyunca kara ve demir yolları, okullar, hastaneler, kreşler ve hastaneler için harcamalar yapılacak.

Seçimlerden önce “borç freni”nin kaldırılmasına karşı çıkan Merz’in şimdi tersi yönde hem de hızlı adımlar atması, Alman sermayesinin özellikle militaristleşme isteğinden kaynaklanıyor.

Silah tekelleri hisseleri patladı

Aynı gün Avrupa Birliği’nin (AB) de askeri harcamalar için 800 milyar avroluk bir fon kurmak istediğini açıklamasıyla birlikte silah tekellerinin borsadaki hisselerinde adeta patlama yaşandı. Alman silah tekeli Rheinmetall’in hisse fiyatı analistler tarafından belirlenen en yüksek hedefini de aştı. Yüzde 20'den fazla artışla 1228 avroya yükseldi. Artış Hensoldt’ta yüzde 27, Renk’te de yüzde 17 oldu. Marine Systems ile Thyssenkrupp da yaklaşık yüzde 10 değer kazandı. Airbus ve MTU Aero Engines şirketlerinin hisseleri ise yaklaşık yüzde 1.5 yükseldi.